Overal om ons heen bevinden zich bronnen van stress. Soms zijn het omstandigheden zoals tijdsdruk, soms zijn het dingen zoals haperende computersystemen en soms zijn het andere mensen waardoor we ons gestrest voelen. Stress hoeft niet per se slecht te zijn, maar teveel stress leidt tot gezondheidsklachten en slechter functioneren.

De eerste stap in het omgaan met stress is het zoveel mogelijk elimineren van vermijdbare stressfactoren. Helaas is dat niet altijd mogelijk, sommige bronnen van stress moet je toch onder ogen zien.

In dat geval ga je over naar de tweede stap van stressmanagement: onderzoek of je iets kunt veranderen of beïnvloeden aan de stressfactor, zodat je minder last van stress hebt.

Omgaan met stress door verwachtingsmanagement

Verwachtingsmanagement is een duur woord, maar het is niet meer dan aandacht hebben voor de verwachtingen van anderen en daar bewust meer omgaan. Als je aan verwachtingsmanagement doet, laat je in een vroeg stadium weten wat die ander van jou kan verwachten. Dat schept duidelijkheid en voorkomt gedoe in een later stadium.

Een voorbeeld daarvan is het gesprek bij opname in een verpleeghuis. Een onderdeel van dit gesprek is verwachtingsmanagement. Wat kan de patiënt de komende tijd zoal verwachten en wat niet? Hoe zijn de afspraken en verkeersregels? Hoe kan hij ongenoegens vroegtijdig kenbaar maken, zodat ze snel kunnen worden opgelost?

Een ander voorbeeld is een onderwijsblok dat onder mijn regie wordt verzorgd binnen de studie geneeskunde. Tijdens dit blok kreeg ik van studenten de feedback dat ze het lastig vonden om binnen de grote stapel voorgeschreven literatuur de precieze leerstof terug te vinden. Dat was op zich geen verrassing, want een deel van het artsenvak bestaat uit het kunnen omgaan met grote hoeveelheden informatie en het kunnen vinden van de relevante onderdelen voor de betreffende patiënt. Voor mij was het leerpunt dat ik voortaan aan verwachtingsmanagement moet doen door meteen aan het begin van het blok te vertellen dat dit onderwijs een volgende stap is, die meer vraagt van hun academische vaardigheden dan de voorgaande blokken.

Een voorbeeld uit het time management is de situatie waarbij iemand in je deuropening staat terwijl je druk bezig bent en aan je vraagt of je tijd hebt. Zeg dan niet klakkeloos ja, maar geef bijvoorbeeld aan dat je nu maar vijf minuten hebt. Dat is assertief gedrag waardoor de ander weet waar hij aan toe is. Hij kan dan zelf afwegen of hij genoegen neemt met vijf minuten of liever een afspraak maakt op een beter moment.

Zeuren werkt niet

We doen het allemaal wel eens als er niet naar ons geluisterd wordt: prikkelbaar reageren, in herhaling vallen en zeuren.

Helaas werkt het niet. Luisteren naar gezeur en verwijten kost energie en de meeste mensen sluiten zich er daarom voor af. Datgene wat herhaaldelijk op een geïrriteerde of zeurende toon gezegd wordt, zal door de toehoorder worden genegeerd.

Als ouders, collega’s of leidinggevende weten we dit al jaren, maar toch stappen we steeds weer in de valkuil. Ben je ervan bewust wanneer je in zeuren vervalt, dan kun je dat in de toekomst vermijden.

Consistentie

Eén van de belangrijkste eigenschappen waaraan we iemands karakter afmeten is consistentie. De meeste mensen vinden het niet erg als iemand het niet met ze eens is, als diegene maar consistent is. Iemand die het op het ene moment wel met je eens is en het volgende moment ineens niet meer, wordt al gauw als draaikont betiteld.

Politici hebben hier extra veel last van. Let maar eens op: tijdens verkiezingscampagnes proberen ze elkaar als inconsistent (lees: onbetrouwbaar) af te schilderen. Helaas moeten ze na de verkiezingen allemaal water bij de wijn doen om tot een coalitie te komen en zijn ze veel tijd en energie kwijt aan het uitleggen waarom dat dan weer niet inconsistent is.

Kleine voorbeelden van het belang van consistentie zien we dagelijks om ons heen.

• Ouders die hun kinderen verbieden te vloeken, maar dat zelf wel doen.
• Voorzitters die eisen dat iedereen op tijd is voor de vergadering en vervolgens zelf te laat komen.
• Bestuurders die bezuinigingen doorvoeren en met bonussen de organisatie verlaten.

Hoe hard deze mensen hun gedrag ook proberen goed te praten, iedereen prikt er doorheen.

Verwachten dat anderen dezelfde normen hebben als jij

Niet iedereen heeft dezelfde normen en waarden. Het kan dus voorkomen dat iemand wel in actie komt als je erom vraagt, maar zich er (in jouw ogen) met half werk vanaf maakt. Hoe ga je daarmee om?

Waardeer het initiatief dat iemand neemt om te doen wat jij wilt. Ook al laat de uitvoering te wensen over, iemand heeft tenminste een poging gedaan.

Geef de ander niet het gevoel dat hij faalt. Goed bedoelende jonge stellen komen wel eens in een impasse terecht waarbij hij wil helpen in het huishouden en zij alles nog een keer overdoet, maar dan goed. Dat is een goede manier om iemand te demotiveren.

Kijk ook eens naar tips om te delegeren, daar kun je handvatten vinden die je helpen om anderen te motiveren, te informeren en in hun waarde te laten.

Navigatie

Home › Stressmanagement › Aanpakken van stressbronnen