Als je doet aan tennis, volleybal of badminton, weet je dat het gunstig is om de service te hebben. Jij hebt de opslag en bepaalt hoe je het spel opzet. Je bent daardoor proactief.

Bij time management is dat hetzelfde: Je hebt meer controle als je het initiatief hebt. Helaas is dat niet zo gemakkelijk met onze moderne manier van werken.

Begin jij je werkdag ook met het lezen en beantwoorden van je mail? Dan begin je al meteen in een reactieve modus: anderen stellen je een vraag, zetten jou daarmee aan het werk en je reactie is het antwoord. Als je hier voortdurend mee bezig bent, kom je er niet meer aan toe om proactief te werken aan je eigen doelen en word je eigenlijk geleefd.

Wat het voor ons als artsen nog lastiger maakt, is het volgende: Traditioneel hebben wij een reactieve manier van werken en zo worden we nog steeds opgeleid. Al eeuwen is het zo dat de patiënt zijn probleem presenteert (service) en de dokter daarop reageert (volley) met een onderzoek, een advies of een recept.

Proactief handelen is in de meeste medische specialismen niet het uitgangspunt, met als belangrijke uitzonderingen de revalidatiegeneeskunde, ouderengeneeskunde en palliatieve geneeskunde. Geen wonder dat de meeste artsen hun werk dus ook niet proactief organiseren.

In het beroemde boek The House of God beschrijft Samuel Shem de tragikomische belevenissen van een groepje jonge (co)assistenten in een Amerikaans ziekenhuis. De patiënt de deur uit krijgen (in het boek genoemd: TURF) blijkt uiteindelijk  het hoogste doel te zijn voor de aanstormende artsen.

Misschien vind je proactiviteit niet zo belangrijk voor een arts, het lijkt meer iets voor managers en leidinggevenden. Toch is het ook in het belang van je patiënten om proactief te werken. Een voorbeeld:

Een groot bedrijf kondigt aan binnen twee jaar te gaan sluiten. Enkele duizenden werknemers zullen gedwongen worden ontslagen. Er wordt over gesproken in de Tweede Kamer en op het journaal, actievoerders blokkeren de poort, maar het lukt niet om het bedrijf te redden.

Als het bedrijf na twee jaar sluit, worden de plaatselijke huisartsen overspoeld door ex-werknemers met depressies en andere psychische klachten. Gelukkig hebben de huisartsen, bij de aankondiging van de ontslaggolf, proactief afspraken gemaakt met de GGZ over de psychische begeleiding van de ontslagenen. Ze hebben samen een zelfhulpprogramma ontwikkeld en hierdoor kunnen ze veel ex-medewerkers snel weer op de been krijgen.

Proactiviteit is nuttig om je werk goed te doen, voor je eigen focus en voor je time management. Hoe kun je nu proactiever worden?

1. Proactiever in je werk: Sta aan het einde van de dag stil bij de vraag: Wat is mij vandaag overkomen en wat had ik daarvan aan kunnen zien komen? Daarmee oefen je jezelf om alerter te zijn op de consequenties van allerlei voorvallen die om je heen gebeuren. Op het moment dat je hier oog voor krijgt, kun je proactief werken aan manieren om hier oplossingen voor te verzinnen, zoals de huisartsen in de casus van de fabriekssluiting.
2. Proactiever naar jezelf: Denk na over de vraag: Wat vind ik nu eigenlijk belangrijk in mijn werk en hoeveel tijd besteed ik hieraan? Vooral als je een onbehagen voelt over je werk, kan deze vraag erg verhelderen werken. Soms besteed je (reactief) teveel tijd aan zaken waarvoor je gevraagd wordt in plaats van (proactief) aan zaken die maken hebben met jouw eigen ideeën over ontwikkeling van jezelf, je praktijk en de patiëntenzorg.
3. Proactiever in time management: Ruim elke werkdag even tijd in om de dingen te doen die jou, je praktijk of de patiënten verder helpen. Zelf zet ik mijn proactieve ideeën en plannen op een aparte takenlijst en begin ik elke dag met een actie van die lijst voordat ik Outlook aanzet en het werk ga doen dat anderen mij via de mail toesturen.

Navigatie

Home › Time management › Proactief of reactief